آیا دادبود به وعده هایش برای شهر انسان محور عمل میکند؟
به گزارش گلستان فردای ایران (گلستان فردا)ی ایران (گلستان فردای ایران (گلستان فردا)) ؛ اکنون پس از سال‌ها سروکله زدن شهرها با مدرنیته، دیدگاه‌های متخصصان یکبار دیگر با چرخش 180 درجه‌ای سمت و سویی انسان‌محور گرفته است .
آنان در تلاش هستند تا شهرها را بر اساس بازتعریفی از انسان‌محوری شهرها در گذشته‌های نه‌چندان دورطرح ریزی کنند اما رشد ناموزون و بدون برنامه شهرها مبتنی بر تملک نامناسب اراضی به‌سادگی مؤلفه‌های تاثیر گذار شهر انسان‌محور را از شهروندان گرفته است تا جاییکه برای تعریف جایگاه و مکانی به نام پیاده راه به‌عنوان مهم‌ترین رکن شهرهای انسان‌محور چالش‌های بسیاری وجود داردزیرا اجرای پیاده راه به‌عنوان نماد یک محیط شهری پویا که سرزندگی و زندگی اجتماعی در آن جریان دارد بسیار مشکل است.
در این بین عرصه‌های عمومی دیگری نیز در شهرها وجود دارند که بیشترین کنش‌ها و برخوردهای اجتماعی بین افراد در آنها به وقوع می‌پیوندد مکان هایی مانند میدان‌ها (با فلکه اشتباه نشود) که محل ارتباط و برخورد بین افراد جامعه است جایی است که مردم در آن به یکدیگر و خدمات مربوط دسترسی فیزیکی و بصری دارند و تعاملات اجتماعی در آنها بسیارزیاد است.
اما سالیان زیادی است سرزندگی که از ضروریات زندگی اجتماعی است از شهرها دور شده‌است زیرا فضاهای عمومی و پیاده راه‌ها یا حذف‌شده‌اند یا با تغییر ماهیت جای خود را به تسلط ماشین‌ها و اتومبیل‌ها داده‌اند و اکنون اتومبیل ها نماد شهرهابوده و انسانها در سرمای ذاتی فلز اتومبیل محو شده اند. در این بین طراحان شهری با فراموشی نقش اساسی خویش به‌طور کامل در سیاست‌های مدیریت نامناسب شهری استحاله شده و مشاوره‌هایشان در حدی نیست که بتواند تغییر جامع و اساسی در شهر اتومبیل محور پدید آورده و انسان‌محوریت شهر بار دیگر جریان پیدا کند . طراحان شهر بدیل غیرقابل نفوذ شدن شهرها تخیل و اندیشه را به کناری نهاده اند و اگر چنانچه هنوز در وادی آن قدم می‌زنند بسیار سطحی و ظاهری پیرامون آن اندیشه میکنند.
اما اکنون روی سخن با شخصی است که با شعار پرطمطراق و زیبای انسان‌محور بودن شهر با کسب اکثریت آرای شورای شهر گرگان به‌عنوان مصدر مدیریت شهری قرارگرفته است
شهر انسان محور عنوانی زیبا ولی بسیار سخت و طاقت‌فرسا ازنظر اجراست زیرا طی عملکرد سال‌های گذشته مدیریت شهری گرگان ، شهر روز به روز و خواسته یا ناخواسته از محوریت انسان فاصله گرفته و به شهری کاملاً ماشینی تبدیل گشته است و اکنون فردی با تخصص برنامه‌ریزی شهری مدعی احیای شهر گرگان با راهکارهایی از جنس شهر انسان‌محور است. تا اینجای کار و در زمان آغاز تصدی ، شعار در خصوص شهر انسان‌محور صرفاً یادآور افکار پوپولیستی از سوی شهردارو شهرداری است اما اکنون که چند ماهی از حکومت دکترای برنامه‌ریزی شهری بر شهر گرگان می‌گذرد زمان آن نیز رسیده است که عملکرد این متخصص در راستای شعارهای خویش‌یعنی شهر انسان‌محور در بوته نقد قرار بگیرد و به این پرسش پاسخ داده شود که آیا دادبود توانسته است محصولی را خروجی بگیرد تا استفاده‌کنندگان را تحت تأثیر قرار دهد؟ آیا فرآیند عملکرد ایشان قضاوت تحسین‌آمیز شهروندان را به دنبال داشته است یا خیر؟
واضح است شهر گرگان وضعیت بسیار نامطلوبی از منظر شهر انسان‌محور دارد و هیچ نشانی از اوضاع مناسب مبلمان شهری در آن نیست واضح است گرفتن برآیند و خروجی عملکرد شهردار گرگان ویا شخص دیگری به‌عنوان مدیر عالی شهر در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نیست ولی اقدامات صورت گرفته در زمینه های تغییر آشکاراست و از آن نمونه میتوان به نصب المان‌هایی در برخی نقاط شهر اشاره کرد و یا میتوان از مطالعاتی در خصوص پیاده محور نمودن برخی از معابر به‌عنوان یکی از فعالیت‌های سخت و طاقت‌فرسا نام برد که باگذشت زمان می‌تواند به‌عنوان شناسه عملکردی و همچنین علمی شهردار گرگان متجلی شود و به نظر می‌رسد با توجه به اراده‌ای که در پس تفکرات وی قرار دارد دسترسی به این مهم دور نخواهد بود ولی گذشت زمان به شهروندان نشان میدهد که آیا دکتر داد بود نیز به راه اسلاف خویش می‌رود یا آمده است تا با بهره‌گیری از پتانسیل خود و همکاران خود وعده‌های داده شده را عملی نماید. اگرچه ذکر این نکته نیز ضروری است که در طی این مدت فعالیت‌های مناسبی نیز صورت گرفته است، فعالیت‌هایی در زمینه حمل‌ونقل، اصلاح دسترسی ها.. و باید منتظر ماند و دید آیا برنامه‌های دیگر داد بود می‌تواند شهر را از ماشینی شدن صرف نجات داده و روح زندگی را در آن بدمد؟
آیا ایشان موفق می‌شود درگذرها و معابر طولانی با ایجاد کنج فرصت آسایش و آرامش را به شهروندان در قالب شهر انسان محورهدیه کند ؟
آیا موفق می‌شود شهر را از مصنوع بتن و فلز به باغی انسان دوست تغییر دهد؟
آیا موفق خواهد شد مناطق شهری را که متعلق به انسان است از سیطره اتومبیل نجات دهد،؟
آیا موفق خواهد شد شد امکان دسترسی به عابران پیاده را به مناظر عمده و زیبا فراهم کند؟
آیا موفق خواهد شد شلوغی و درهم‌ریختگی شهر را با پیاده محوری برخی از مسیرها به آرامش و آسایش تبدیل کند.
آیا موفق خواهد شد هویت شهر را از فلز و سیمان والمان هایی مانند المان میدان بسیج به فضای عمومی محل استقبال شهروندان بدل کند؟
آیا موفق خواهد شد آزادی را به پیاده بدهد بدون اینکه بیم حمله از سوی اتومبیل به پیاده داشته باشد؟
آیا موفق خواهد شد جلوی رشد شهر را گرفته و آن را به‌سوی توسعه سوق دهد؟
در حال حاضر شواهد نشان میدهد برنامه‌های دکتردادبودشهردار گرگان خروجی مناسبی در دستیابی به اهداف شهر انسان محور خواهد داشت و مردم بیصبرانه منتظر به بار نشستن برنامه های ایشان و حرکت به سوی شهر انسان محورهستند .
کامبیز لطیف عقیلی کارشناس عمران ، دانشجوی سال آخر دکتری برنامه ریزی شهری
golestanfarda@gmail.com
نظرات 0